Burn-out: is het te voorkomen op ons werk?

Download als PDF Hoe doen de landen om ons heen het?
Burn-out bij medewerkers, iedere organisatie in ieder land heeft er mee te maken. Burn-out is de toestand van geestelijke uitputting ten gevolge van langdurige stress. In Nederland is het zelfs beroepsziekte nummer 1, maar ook in de landen om ons heen komt het voor en blijft het niet onopgemerkt. Verschillende landen brachten in kaart wat de (economische) gevolgen zijn van burn-outs onder werknemers en wat het betekent voor de mentale & fysieke gesteldheid van de werknemer. Hoe kunnen organisaties en hun medewerkers het preventief voorkomen? Zijn er hulpmiddelen die ervoor kunnen zorgen dat de werknemer de juiste balans vindt tussen werk en privé. Maar ook tijdens werktijd de rust kan bewaren en de hoeveelheid druk kan bewaken.



Verenigd Koninkrijk
In 2017 hadden 526.000 mensen in het Verenigd Koninkrijk een burn-out, werkstress en/of last van een angststoornis. Hierdoor gaan er per jaar 12,5 miljoen werkdagen verloren. Daarnaast zijn ook 49% van alle ziektedagen te wijten aan uitputting van de geestelijke gezondheid. Een rapport uit 2014 suggereert dat deze ziekte 4,5 procent van het Britse bruto binnenlands product kost. Bron: https://health.spectator.co.uk/workplace-stress-is-costing-british-companies-a-fortune/

Duitsland
In de DEGS1 studie (2012) schat het Robert Koch Instituut de aandoening specifiek voor burn-out in de gehele populatie op 4,2%. Omgerekend naar 45 miljoen werkenden komt dit overeen met 1,89 miljoen potentieel getroffen personen. Concreet: 34 werkdagen is de gemiddelde duur van het ziekteverlof gerelateerd aan mentale ziekten. 14,7% van de dagen van arbeidsongeschiktheid zijn te herleiden naar psychische aandoeningen. Dat komt neer op 2,9 miljard euro aan ziekte-uitkeringen.
Bron: https://www.management-circle.de/blog/infografik-depression-burnout/

Frankrijk
Volgens het Institut National de Recherche et de Sécurité (INRS) worden de sociale kosten van werkgerelateerde stress geschat op 2 tot 3 miljard euro, inclusief kosten voor gezondheidszorg, ziekteverzuim, stopzetting van activiteiten en vroegtijdig overlijden. 

Nederland
Uit de jaarlijkse Arbobalans van TNO blijkt dat 22 procent van het ziekteverzuim gerelateerd is aan psychische klachten zoals overspannenheid en burn-out. Oftewel 2,4 miljard aan kosten. Daarvan zijn de kosten van burn-outs niet precies te isoleren, maar ze geven voldoende indicatie.

Het verschil tussen stress en een burn-out?
Burn-out en teveel stress wordt vaak door elkaar gehaald. Maar wat maakt een burn-out anders dan stress? We kunnen zeggen dat een burn-out vaak een resultaat kan zijn van stress. Als we last hebben van stress, dan betekent het altijd te veel. We vragen te veel van onszelf op zowel fysiek als mentaal vlak. Maar vaak hebben we wel het idee dat we het uiteindelijk weer onder controle krijgen. Een burn-out daarentegen betekent vaak ‘niet genoeg’. Bij een burn-out spreken we van een gebrek aan motivatie: het zal toch niet beter gaan. Mensen die een burn-out hebben, zien vaak geen positieve verandering in hun situatie.


1. Minder (fysieke) energie – De langdurige blootstelling aan stress kan iemand fysiek uitputten, hierdoor voelen mensen zich constant moe en hebben ze niet dezelfde energie die ze vroeger wel hadden.

2. Emotionele uitputting – Mensen zullen zich snel ongeduldig voelen, hebben een slecht humeur, raken gemakkelijker gefrustreerd met bepaalde dingen dan normaal of zijn verdrietig zonder dat er een duidelijke reden voor is.

3. Lage weerstand – Wanneer mensen langdurig last hebben van stress is hun immuunsysteem één van de onderdelen van het lichaam dat hier veel last van heeft. Mensen die lijden aan een burn-out krijgen meestal van hun lichaam de boodschap dat er iets moet veranderen, dit zou kunnen betekenen dat ze gevoeliger worden voor verkoudheid, griep en andere ziekten.

4. Persoonlijke relaties verwaarlozen – Wanneer mensen last hebben van een burn-out dan trekken ze zich vaak terug uit persoonlijke relaties.

5. Pessimistischer denken – Wanneer mensen last hebben van een burn-out is het moeilijk om ergens opgewonden van te raken, ze verwachten steeds minder vaak dat er goede dingen gaan gebeuren en het is lastig om negatieve gebeurtenissen achter zich te laten.

6. Inefficiënter werken – Wanneer mensen last hebben van een burn-out is het al moeilijk om uit bed te komen, laat staan optimaal te presteren op het werk.

Waar ligt de oorzaak van een burn-out?
Burn-out heeft veel verschillende oorzaken. Soms is de oorzaak privé of persoonlijkheids gerelateerd, maar ook werk kan een burn-out veroorzaken.

1. Onduidelijke doelen – Onduidelijkheid bij een bedrijf over hoe werknemers goed kunnen presteren. Daardoor sis het dan moeilijk voor werknemers vertrouwen te hebben in hun kunnen en zich zelfverzekerd te voelen. Zo hebben ze minder plezier in hun werk en missen ze vaak het gevoel dat ze goed werk doen. Andere oorzaken voor een burn-out kunnen zijn als de functieomschrijving niet duidelijk is of niet goed wordt uitgelegd, als de eisen voortdurend veranderen of de verwachtingen onduidelijk zijn.

2. Onmogelijke doelen – Doelen kunnen ook onrealistisch zijn. Het is dan onmogelijk om aan de gestelde doelen te voldoen. Bijvoorbeeld: als een werknemer teveel moet doen en niet genoeg tijd heeft om alle taken goed te kunnen doen, dan raken ze vaak al snel gefrustreerd en gestrest. De werknemer werkt dan hard, maar voelt zich niet succesvol; wat kan leiden tot een verhoogde kans op een burn-out.

3. Teveel stress, weinig rust – Niet iedere baan of functie is af te kaderen van 9-5. Dit is geen probleem, zolang de extra inzet maar wordt erkend. Wanneer dit gebeurt, voelen medewerkers zich vaak extra gemotiveerd. Maar wanneer er constant extra inzet wordt verwacht en de werknemer geen tijd heeft om op adem te komen, dan kan het problematisch worden.


4. Consequenties bij het maken van fouten – Mensen maken fouten, dat hoort er nou eenmaal bij. Maar zijn de gevolgen van het maken van fout heel groot (bijvoorbeeld een rechtszaak) dan wordt het werk stressvoller. Het is daarom niet vreemd dat medisch personeel een verhoogde kans op een burn-out heeft.

5. Geen controle – Zelfstandigheid is een belangrijk iets. Werknemers voelen zich vaak enthousiast en gemotiveerd als ze creatieve beslissingen kunnen maken en wanneer ze zelf problemen op kunnen lossen. Helaas is er voor sommige mensen geen enkele kans om zelf ook maar iets te beslissen, en dit zorgt voor een vergroot risico op een burn-out.

6. Te weinig erkenning – Een compliment geven, waardering uitspreken. Dit zijn relatief eenvoudige manieren om mensen erkenning te geven voor wat ze doen. Het gaat niet om grote prijzen of bonussen, maar een schouderklopje is vaak al voldoende. Krijgen mensen alleen iets te horen wanneer iets niet goed is, dan zorgt dat voor een negatieve sfeer.
7. Slechte communicatie - Een vaak onderschat iets is de onderlinge communicatie. Problemen in een bedrijf kunnen worden veroorzaakt of versterkt door het gebrek aan goede communicatie. Problemen zoals onduidelijke doelen en weinig erkenning verergeren door gebrekkige communicatie. Als iemand een probleem heeft, maar voelt dat ze dit probleem in het bedrijf niet kunnen bespreken, kan dat leiden tot frustraties.

Herstellen van een burn-out
Uiteindelijk herstellen we allemaal. De een van sport, de ander van ziekte en weer een ander van een week hard werken. Om veel energie over te houden doet u er goed aan om u te verdiepen in hoe herstel werkt. Stelt u zich eens een topsporter voor die elke dag ongezond eet en laat naar bed gaat. Wat denkt u dat er gebeurt met zijn prestaties? Zeer waarschijnlijk is het geen topsporter meer. Een sporter die graag aan de top van zijn kunnen wil presteren, slaapt genoeg, neemt de juiste voeding tot zich en blijft trainen om te verbeteren. 

Wat is het beste herstel bij een burn-out?
In de sport heerst de term ‘supercompensatie’. Dit houdt in dat een sporter na een training herstelt om zo boven zijn oude niveau uit te stijgen. Supercompensatie gebruiken we alleen in de sport. Maar hetzelfde kan ook gelden voor onze mentale en fysieke gesteldheid. Herkent u de moeheid na het halen van een deadline op uw werk? Als u dan thuiskomt bent u echt even toe aan een paar dagen vrij. Uw lichaam geeft dan aan dat het graag wil herstellen. Als u hieraan toegeeft is er uiteindelijk niks aan de hand. Maar als u te vroeg weer aan de gang gaat omdat uw omgeving dit vraagt of omdat u dit van uzelf eist, dan breek u zichzelf uiteindelijk af.

Op het moment dat u de bodem raakt, heeft u een burn-out, of overtraind zoals we dat in de sport noemen. U valt dan in een zwart gat, waarbij u de gevolgen pas merkt als u weer tot rust komt. Het lichaam heeft in dit geval de regie overgenomen.

Time to act
U heeft een burn-out, u zit er tegen aan of wil het voorkomen. Wat kunt u daar zelf aan doen? Een paar tips van ons:
1. Voldoende slaap & rust
2. Een gezonde en gevarieerde voeding
3. Genoeg bewegen ook tijdens uw werk
4. Luister en vertrouw op jezelf
5. Onderhoud sociale contacten

Conclusie
We begonnen ons verhaal dat werk gerelateerde stress / burn-out een grote impact heeft op organisaties en de mensen die werken in Europa. En het blijft een onderwerp van gesprek in de verschillende landen. En ook daar gaat ieder land op zijn manier mee om.

Frankrijk
Leden van het Franse parlement hebben in 2018 gedebatteerd over de erkenning van burn-out als beroepsziekte. Het Franse parlementslid die de wet voorstelde, zei dat er tussen de 200.000 en 500.000 gevallen van burn-out waren. De wet is niet aangenomen.

Duitsland
De meeste werkenden voelen zich onder druk gezet door deadlines, klant- en baasverzoeken. In tegenstelling tot spoedartsen en luchtverkeersleiders is er voor veel kantoormedewerkers echter nauwelijks een echte reden voor extreme tijdsdruk", zegt Lutz Kaiser, CEO van pronova BKK. Werkgevers en medewerkers moeten hier actief grenzen stellen. Na een aangename pauze vinden we het vaak gemakkelijker om de taken op ons te nemen. Link naar SW

Verenigd Koningkrijk
Het onderwerp wordt behandeld in relatie tot specifieke beroepsgroepen (medisch personeel, maatschappelijk werkers, openbare diensten).

Nederland
Het nationale beleid in Nederland beperkt zich voornamelijk tot wetgeving en handhaving. Werkgevers hebben de verplichting om loon te betalen in geval van ziekteverzuim gedurende de eerste twee jaar van ziekte. De Arborichtlijn geeft het advies dat geconcentreerd werken achter een beeldscherm maximaal na 2 uur afgewisseld moet worden met ander werk of een pauze. Hiervoor zijn hulpmiddelen zoals nudging software om de medewerker te coachen op tijd zijn pauze te nemen en even los van het scherm te komen.

Over BakkerElkhuizen en onze WORK & MOVE employee well-being software
Bij BakkerElkhuizen geloven we dat langdurig stabiele concentratie een mythe is en dat langdurig zitten de oorzaak is van veel gezondheidsproblemen. Als een werkgever van een medewerker verwacht dat die én geconcentreerd én langdurig zittend werkt, ziet u dat dit negatief uitpakt op korte en lange termijn. Meer fouten, verminderde productiviteit, minder concentratie, minder creativiteit, meer overspanningsklachten en een hoger verzuimpercentage.

Wij onderkennen dat werknemers regelmatig hun batterij moeten kunnen opladen. BakkerElkhuizen zet daarom in op een vernieuwend gedragsveranderingsprogramma. Een slimme softwaretool die via dynamische ‘’nudges’’ uw medewerker uitnodigt voor beweging, die zorgt voor variatie in zit/sta momenten en cognitieve pit stops aanbiedt.

Met WORK & MOVE werken medewerkers doelgerichter, en blijft men langer vitaal én duurzaam inzetbaar. Bijkomende voordelen van deze software zijn:

1) de mogelijkheid om de hele organisatie (in één keer) te bereiken;
2) de individuele medewerker kan de digitale coach naar eigen wens en behoefte in stellen.
3) prestatie feedback (muisgebruik, shortcuts, opvolging)
4) koppeling mety LogicLink en Linak. Zo wordt een groot deel van de zit-sta bureaus ondersteund met onze software.
5) werkplekpaspoort: altijd de juiste instellingen bij je.

En in de toekomst:
6) reporting tool

Geïnteresseerd? Vraag dan hier een gratis proefversie aan.