Terug

Wat is ergonomie?

"Ergonomie staat voor de wetenschap tussen de mens en zijn omgeving." We onderscheiden twee richtingen die onder ergonomie vallen: Cognitieve ergonomie Fysieke ergonomie. In dit artikel lichten we vooral de fysieke en cognitieve aspecten toe.
Wat is ergonomie?
Alles over ergonomie
Ergonomie, een begrip dat we tegenwoordig regelmatig tegenkomen, zoals in onze werkomgeving. Maar niet alleen daar, het wordt ook steeds vaker als verkoopargument gebruikt, zoals in de autobranche. Wie kent niet de begrippen ‘comfort’ en ‘gemak’ die dagelijks in autoreclames voorbijkomen. Maar ergonomie wordt niet alleen als verkoopargument gebruikt, het is ook steeds belangrijker tijdens het werk. Denk aan een verpleegster die een patiënt niet zo maar uit bed mag tillen, maar dat met een lift doet. Of iemand die heel de dag achter zijn bureau zit en afwisselt tussen zitten en staan. Maar wat houdt het begrip ergonomie precies in? Waar komt de term vandaan? En bovendien, wanneer krijgt u ermee te maken als organisatie?

Ergonomie uitgelegd

Wat is cognitieve ergonomie?
Onder cognitieve ergonomie vallen de mentale processen (perceptie, het denken en de manier van bewegen) in de interactie tussen mens en systeem. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van een mobiele telefoon. De eerste telefoons kenden een beperkte functionaliteit. Bellen, simpele spelletjes en smsen waren eigenlijk de dingen die we konden met een mobiele telefoon. Maar nu 20 jaar verder is het een mini computer met eigenlijk oneindige mogelijkheden. De technologie is er inmiddels flink op vooruitgegaan en daarmee ook het gebruikersgemak tussen mens en systeem (de mobiele telefoon of smartphone). Doel: om de gebruiker te ontlasten, waardoor we steeds afhankelijker worden van het systeem.

Des te meer technologische ontwikkelingen, des te meer de mens wordt bediend in zijn behoeften en hoe ingewikkelder de technologie is. Dit leidt tot efficiëntie door de samenwerking tussen mens en systeem. Maar kan ook leiden tot inefficiëntie omdat de mens minder getraind is en afhankelijk van het systeem is geworden. Faalt het systeem dan is de oplossing ingewikkelder.

Cognitieve ergonomie op werkgebied
Cognitieve ergonomie kennen we ook op de werkvloer. Een voorbeeld hiervan is eentonig, repeterend werk. Dat kan zijn de hele dag dezelfde handeling uitvoeren (lopende band werk), maar ook hele dagen achter de computer doorbrengen. Het is belangrijk dat medewerkers niet te lang eentonig werk uitvoeren. Dat ze op het juiste moment pitstops nemen. Dit zijn korte herstelmomenten waarbij het brein even zijn rust pakt om daarna scherper, geconcentreerder en creatiever verder te kunnen werken. Bij ergonomie op de werkvloer is het belangrijk om de juiste balans te vinden. Zodat overbelasting van lichaam en geest vermeden wordt.
Wat is fysieke ergonomie?
Naast de cognitieve ergonomie hebben we ook nog de fysieke ergonomie. Hierin hebben we het over de fysieke activiteit van de mens in relatie tot zijn omgeving. Het gaat om de fysieke bewegingen die we uitvoeren bij het gebruik van producten. Dat kan zijn de stoel in de auto, fietsen naar het werk en een bureau bij het werken.

Maar er is geen standaard situatie. Ieder mens is anders en heeft aanpassingen aan deze producten nodig om het goed te kunnen gebruiken. Je autostoel moet zo afgesteld staan dat je goed bij de pedalen kan. Een bureau en monitor moet op de juiste hoogte staan zodat je geen fysieke klachten krijgt. En de fiets… je moet wel bij de trappers kunnen. 
Ergonomie op het werk
Voor iedere medewerker is fysieke ergonomie belangrijk. We zitten met zijn allen vaak in een zelfde houding. Of je nu vrachtwagenchauffeur, callcenter medewerker of controller bent. Onze werkplek bestaat vaak uit een aantal vaste elementen die bepalen hoe wij de dag doorbrengen. Dezelfde bewegingen en dezelfde houding kunnen tegen ons gaan werken. We kunnen klachten gaan ontwikkelen, die we als we de beweging niet maken niet hebben. Alleen maar zitten wordt het nieuwe roken genoemd. Waarom niet af en toe staan achter uw bureau of even weglopen van je beeldscherm.

In Nederland hebben we ARBO-richtlijnen waarin bepaald is wat mag en kan en wat niet. Zo is in deze richtlijn vastgelegd dat taken met intensief gebruik van beeldscherm, toetsenbord en/of muis te beperken tot 4 uur per dag. En deze taken zoveel mogelijk af te wisselen en te zorgen voor voldoende pit stops. Door het gebruik van het juiste materiaal met eventueel de juiste afstellingen en software die je attendeert dat je pauzes moet nemen kunnen fysieke klachten voorkomen worden en voorkom je RSI-klachten. We gaan verder in op de oorzaken en gevolgen van het wel of niet ergonomisch werken in onderstaand artikel.
Wat is ergonomisch werken?
Ergonomie op het werk
Ontstaan van ergonomie
Als medewerker en als werkgever krijgen we steeds meer te maken de beperkingen van een standaard werkomgeving. De flexwerkplekken die voor iedereen geschikt moeten zijn, maar dat vaak niet zijn. Niet geconcentreerd kunnen werken in de drukke kantoortuin of altijd op die laptop werken met het toetsenbord en muis eraan vast. Kortom het wordt steeds makkelijker om overal te werken, maar dit gaat vaak ten koste van onze houding. En dat kan leiden tot klachten.

We denken vaak onterecht dat ergonomie iets nieuws is, maar het begrip dateert al van de vorige eeuw.  De geschiedenis van ergonomie en de daarbij horende wetenschap ontstond vanuit twee golven in de geschiedenis. De eerste golf was tijdens de industriële revolutie en daarmee de opkomst van de massaproductie. Innovatie van een product werd steeds toegepast op de gemiddelde afmeting van de mens. Er werd geen rekening gehouden met wat past. De tweede golf ontstond na de Tweede Wereldoorlog. Veel ongelukken gebeurden tijdens deze periode door bedieningsfouten tussen mens en systeem. Het systeem kon veel, maar de onervarenheid van de mens met deze nieuwe producten (systeem) was de beperkende factor. Het continu verbeteren en aanpassen van deze interactie was hierin cruciaal om tot de ultieme samenwerking te komen tussen nieuwe producten/systemen en de mens.

Tegenwoordig hebben we het in de werkomgeving over agile werken, activiteit gerelateerd werken en flexwerken, maar is ieder kantoor daarvoor geschikt. Of creëren we iets standaards (zoals vroeger) om maar te zeggen dat we zo werken en kijken we niet naar de individuele behoeftes en wensen? Luisteren naar elkaar, wensen uitspreken en met de juiste producten werken creëer je bewustzijn en voorkom je standaard situaties voor niet standaard mensen.
Samenstellen ergonomische werkplek

Bij het samenstellen van een ergonomische werkplek zijn de volgende hulpmiddelen zeer effectief.

Deze accessoires raden we je als eerste aan:

Ergonomische muis
Wanneer je veelvuldig werkt met een laptop of computer en je wilt dit graag zo comfortabel mogelijk doen, dan raden wij je aan om als eerste een ergonomische muis aan te schaffen. Een ergonomische muis plaatst je hand, pols en arm in een natuurlijkere houding dan een standaard muis. Ook verlaagt het de spierspanning en is er minder druk op de pols. Hierdoor neem je automatisch een meer ontspannen werkhouding aan en kunnen klachten en pijn aan de hand, pols, arm en schouders afnemen of zelfs voorkomen worden.

Ergonomisch toetsenbord
Een ergonomisch toetsenbord is een toetsenbord dat ergonomisch gevormd is en vaak ook nog verstelbaar. Dit kan betekenen dat het numerieke gedeelte bij het toetsenbord ontbreekt, het toetsenbord speciaal geschikt is voor linkshandigen of dat het toetsenbord gesplitst is. Een ergonomisch toetsenbord maakt het daarom mogelijk om in een natuurlijke, ergonomische houding te werken achter uw computer. Ook dit hulpmiddel verhelpt klachten aan de hand, pols, schouders, nek en rug of kan deze zelfs voorkomen.

Laptopstandaard
Om ook met een laptop ergonomisch verantwoord en comfortabel te kunnen werken, moet je het beeldscherm op ooghoogte kunnen afstellen. Wanneer je comfortabel en ergonomisch met een laptop wilt werken, kun je eigenlijk niet om een laptopstandaard heen. Daarnaast helpt een laptopstandaard om je zithouding te verbeteren. 
Bekijk ons gehele assortiment

Ook interessant voor jou:

Wat is hybride werken?
Wat is hybride werken?

We kunnen er (bijna) niet meer omheen en daarom is nu het moment aangebroken om...

16 tips voor gezond en efficiënt werken
16 tips voor gezond en efficiënt werken

Een ergonomische werkplek bevordert het comfort en de productiviteit van...

Whitepaper: het inrichten van een werkplek
Whitepaper: het inrichten van een werkplek

In dit artikel vind je een beknopte handleiding om je werkplek comfortabeler en...

headphones

Hulp nodig? We zijn er voor je

Kijk bij onze FAQ of neem contact met ons op

thumb

Onze kennis & producten zijn key

Bekijk ons ​​brede aanbod van kennis en producten.

star

Vele klanten gingen je voor

Lees over hun ervaring met BakkerElkhuizen

Copyright © 2024 BakkerElkhuizen

Privacybeleid Algemene voorwaarden Cookie beleid

Selecteer je land en taal